Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) işbirliğinde hazırlanan Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik Taslağı (Taslak) 27 Eylül 2018 tarihinde RTÜK tarafından kamuoyunun görüşüne açılmıştır. Taslak’ın ufak değişikliklerle birlikte yakın zamanda Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
1. Kimleri kapsamaktadır?
Taslak,
Taslak metnindeki belirsizlikler nedeniyle bu kavramların şimdilik net olmadığı görüşündeyiz. Ancak genel olarak yayınlarını internet üzerinden de sağlayan NTV Radyo, TRT Radyo gibi radyo kuruluşları ve CNN Türk, Kanal D, TRT gibi televizyon kuruluşları ile yine bu yayınlara daha sonra isteğe bağlı olarak ulaşma imkanı sunan benzer radyo, televizyon kanalları ile diğer hizmet sağlayıcıların medya hizmet sağlayıcısı olacağı söylenebilecektir.
Diğer yandan, radyo yayınları, televizyon yayınları ile isteğe bağlı yayınları internet ortamında bir arada sağlayan Tivibu, Digitürk-Dilediğin Yerde, D-Smart Go, Turkcell Tv+ gibi kuruluşların da platform işletmecisi sayılacağı görüşündeyiz.
Taslak ile Netflix, BluTV, PuhuTV kendisine ait orijinal içerikleri hem de başkaları tarafından üretilmiş içerikleri yayınlayan platformların internet yayıncı platformlarının da düzenlemeye tabi tutulmasının amaçlandığı görülmektedir. Bununla birlikte bu platformların medya hizmet sağlayıcı mı, yoksa platform işletmecisi mi sayılacağı açık değildir. Bu hususun Taslak metninin yürürlüğe girmesinden önce netleştirilmesi uygun olacaktır.
Son olarak, içerik veya yer sağlayıcısı yurtdışında olmasına rağmen (i) internet ortamından Türkçe olarak Türkiye’ye yönelik yayın yapan veya (ii) yayın dili Türkçe olmamakla birlikte Türkiye’ye yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren kuruluşlar da Taslak kapsamında sayılmıştır.
2. Kimler kapsam dışıdır?
Taslak uyarınca,
Bu kapsamda, whatsapp, skype gibi uygulamalar üzerinden yapılan görüntülü yayınların bireysel iletişim hizmeti olarak Taslak kapsamında olmadığı, Youtube gibi video paylaşım platformlarının da “yer sağlayıcı” olarak kapsam dışında tutulacağı görüşündeyiz.
3. Kimlerin lisans veya yetki alması gerekecektir?
Yayın hizmetlerini sadece internet ortamında sunan medya hizmet sağlayıcıları, her bir hizmet (radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın) için ayrı ayrı olmak üzere 3 farklı internet üzerinden yayın lisansı almaları gerekecektir.
Bu lisansı alacak kuruluşların, radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti sunma amacıyla Türkiye’de kurulu bir anonim şirket olmaları, ilgili mevzuatta öngörülen en az sermaye tutarının tamamının ödenmiş olması ve kuruluşun ortak, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, sorumlu müdür ve genel müdür yardımcısının adli sicil kaydı olmadığına dair beyanları olması gibi bazı şartları da yerine getirmesi gerekmektedir. İnternet üzerinden yayın lisansları 10 yıl süreyle verilecek olup ücretleri: radyo yayını sunacaklar için 10.000 TL, televizyon yayını sunacaklar için 100.000 TL ve isteğe bağlı yayın hizmeti sunacaklar için 100.000 TL olarak belirlenmiştir.
RTÜK’ten daha önce geçici yayın hakkı veya yayın lisansı olan medya hizmet sağlayıcıları (radyo ve televizyon kanalları), bazı izin ve bildirim yükümlülüklerini yerine getirmek şartıyla lisans almadan yayınlarını internet ortamından da sunabileceklerdir.
Platform işletmecilerinin ise RTÜK’ten internet ortamından yayın iletim yetkisi almaları gerekecektir. Bu yetkinin alınabilmesi için Türkiye’de kurulu bir limited veya anonim şirket olma ile kuruluşun ortak, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, sorumlu müdür ve genel müdür yardımcısının adli sicil kaydı olmadığına dair beyanları olması gibi bazı şartlar getirilmiştir. Yayın iletim ücreti ise yıllık 100.000 TL olarak belirlenmiştir.
4. Taslak kapsamındaki kuruluşların RTÜK’e karşı yükümlülükleri nelerdir?
Taslak ile medya hizmet sağlayıcılarına ve platform işletmecilerine bazı yükümlülükler getirilmiştir. Medya hizmet sağlayıcıları için getirilen “kullanıcı sayılarına ilişkin RTÜK tarafından talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi de RTÜK’le paylaşma” yükümlülüğü, kamuoyunda RTÜK’e kullanıcıların kişisel bilgilerine erişme yetkisi getirilmiş olduğu söylenerek eleştirilmektedir.
Diğer yandan medya hizmet sağlayıcıları, RTÜK tarafından uygun bulunmayan yayın hizmetlerini yayın kataloğundan çıkarmakla yükümlüdür.
Platform işletmecileri ise lisansı olmayan veya lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcılarının yayınlarını iletmemekle yükümlüdürler.
5. Yaptırımlar nelerdir?
Yayın lisansı almadan internet ortamında yayın hizmeti verenler ile yayın iletim yetkisi olmadan yayın iletimi yapanlar, öncelikle RTÜK internet sitesinde yayımlanarak verilen süre içinde lisans almaları gerektiği ihtar edilecek, ihlalin devam etmesi halinde ise sulh ceza hakimine başvurularak bu yayınlarla ilgili ilgili erişim engelleme kararı alınabilecektir. Ayrıca yayın lisansı almadan yayın yapanlar hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulacaktır. Verilen erişim engellemesi kararlarını yerine getirmeyen erişim sağlayıcılar ile yer ve içerik sağlayıcılara BTK tarafından idari para cezası verilebilecektir. Ayrıca belirli hallerde RTÜK’ün internet üzerinden yayın lisansını iptal etme yetkisi bulunmaktadır.
6. Geçiş süreci var mıdır?
Taslak’ta yer alan geçici madde uyarınca, Taslak’ın yürürlüğe girmesi halinde,
7. Ne zaman yürürlüğe girecektir?
Öncelikle Taslak henüz resmi olarak kabul edilmemiş, dolayısıyla henüz yürürlüğe girmemiştir. Taslak’ın kabul edilmesi halinde ise, yayın lisansı almadan yayın yapanlar ve yayın iletim yetkisi almadan iletim yapanlar hakkında erişim engelleme kararı verilmesini öngören maddeler yönetmeliğin yayımından 1 ay sonra, diğer maddelerin ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.
Taslak metnine şu linkten ulaşabilirsiniz:
---
Yazının yayınlanma tarihi: 1 Ekim 2018
Sitemizde zorunlu çerez kullanıyoruz. Kullandığımız bu çerez ve bu çerezi nasıl devre dışı bırakacağınız hakkında bilgi edinmek için Çerez Aydınlatmamıza bakabilirsiniz. Çerez Aydınlatması
